“Als ik thuiskom met een gat in mijn knie, dan huil ik tranen met tuiten, ben ik één met de pijn. Je neemt me op schoot, bent bij me met je troostende armen en woorden. “Ach lieverd ben je gevallen? Dat doet pijn he?” En later: “Wat is er gebeurd?” Je plakt een pleister en doet er een kusje op. Ik heb het voorval volkomen doorleefd en laat het achter me. Ik spring van je schoot en speel verder. De natuur, het zelfgenezende vermogen, regelt het verder. Alleen al voor zo’n simpel wondje gaat er van alles aan het werk. Het bloed stolt eerst, dan komt er een korstje, het lichaam ruimt rommel op en weert ontstekingen, het vormt nieuwe huid en bloedvaatjes, ten slotte wordt de huid weer soepel gemaakt. Het lichaam is een kosmos op zich met allemaal verschillende organen, stofjes, cellen e.d. die op elkaar inspelen om het gezond te houden. Er zijn geen pillen of behandelingen nodig om de wond te genezen. Mijn lijf doet dat als vanzelf. Jouw lijf ook. Elk mens en dier, elke plant heeft een zelfgenezend vermogen. Soms denken jullie dat je het beter weet dan de natuur. Jullie zien symptomen als een probleem dat weg moet, bijvoorbeeld als ik koorts heb. Dan krijg ik een paracetamolletje om de koorts te laten zakken, maar koorts helpt juist tegen de bacterie: mijn afweer werkt dan harder en er worden meer afvalstoffen afgevoerd. Ik voel dat. Ik ben zo weer beter!

Papa, mama, grote mensen, we vragen je: ben jij bevriend met je lichaam? … Zie je het als van jou of is het eigenlijk ‘die ander’, een vreemde, een zieke of zelfs een vijand? … Luister je naar wat je lichaam vertelt? … Laat je je helpen om daarachter te komen? … Leid je het leven dat bij jou past en je vreugde geeft? … Wil je ge-zon-d leven: stralend als een zonnetje, licht en warmte gevend? … Wat houdt dat voor jou in? … En wat is ervoor nodig? … Wil je dat nastreven?”

Lichamen zijn - net als kinderen - trouwe vrienden. Ze liegen niet, maar kunnen wél ongemakkelijke waarheden tonen waar we ons niet bewust van zijn of niet aan willen. Daarom beschouwen mensen hun lichaam soms als een ander. En als een lichaamsdeel niet doet wat het moet doen, dan vinden we dat deel ziek in plaats van dat ons iets mankeert. De ziekte wordt bestreden, terwijl ons lichaam perfect uitdrukt hoe het staat met ons persoonlijke leven en de omgeving waar wij deel van uitmaken. Symptomen zijn signalen waar een diepere oorzaak aan ten grondslag ligt. Elke boer weet dat. Net zoals een plant op een verkeerde plek vatbaar is voor luis, rot of ziektes; net zoals dieren in de intensieve veeteelt vatbaar worden voor overbevolkingsziektes; zo zijn mensen óók vatbaar voor ziektes als ze hun persoonlijke stress, trauma’s, emoties en destructieve gedachten niet opruimen; als ze niet het leven (kunnen) leiden dat bij hen past; als ze moeten leven in een omgeving of omstandigheden die niet gezond zijn. Als dat een lange tijd aanhoudt, ontstaan chronische ziekten. Welvaartsziekten ontstaan waar mensen te veel hebben en zo zijn er ook ziekten die passen bij een tekort. Als ziekten niet bij de kern aangepakt worden, blijven ze voortduren, en zetten ze zich vast in ons lichaam. De ziektebelasting in ons lijf wordt doorgegeven over de generaties heen. Dan spreken we van erfelijke ziekten. Als jongste loot aan de familieboom kunnen kinderen zo de familiaire belasting en de omgeving/omstandigheden waarin ze opgroeien met hun lichamelijke klachten spiegelen. Onze lichamen en onze kinderen helpen ons de weg naar gezondheid en naar onszelf terug te vinden, als een Klein Duimpje die steentjes achterlaat in het bos. Als je die markeerpunten - de lichamelijke symptomen -opruimt zonder te beseffen waaróm ze er zijn, dan is de weg terug moeilijk te vinden. De richting is kwijt.

Kijken we naar cijfers van de - geestelijke -gezondheid van onze kinderen (onze waarschuwingslampjes), dan zien we grote aantallen kinderen met obesitas, suikerziekte, allergieën, astma, bronchitis, eczeem, kanker, darmklachten, verslavingen, anorexia, agressie, psychische klachten, kinderen met labels en zelfs met een burnout. In Nederland heeft 1 op de 10 (!) kinderen te maken met de Jeugdzorg (NOS Journaal 21 okt 2019). In andere landen is er ondervoeding, tropenziektes, kinderziektes, geboortesterfte, kinderen op de vlucht, exploitatie, kinderarbeid etc. Met andere woorden: er branden héél véél waarschuwingslampjes. We moeten onmiddellijk (!) ons voertuig langs de weg zetten, op onderzoek uitgaan en herstellen. Wat is er ziekmakend in ons eigen leven en in onze omgeving? We hebben er in dit manifest al veel over gelezen. Kinderen willen dat we wakker worden, ook op het gebied van gezondheid. Dat we ons eigen leven en onze omgeving weer gezond maken. Dat we voorbij de symptomen kijken en de oorzaken aanpakken.

De reguliere visie op ziekte en gezondheid is vaak symptomatisch. Als één deel klachten geeft, behandelen of repareren we dat specifieke deel. Die klacht verdwijnt en het lichaam vindt een andere manier, andere symptomen om ons feedback te geven over hoe we bij onszelf terugkomen. Er verschijnen nieuwe markeringen: vervolgsymptomen dieper in het lichaam. Dat is luchtbed-zorg. We drukken het ene weg en iets anders komt boven. Zo raken we steeds verder verwijderd van onze gezondheid en verzwakken ons zelfgenezende vermogen. Vergelijk het met een rivier die hoe dan ook naar de zee wil. Rechtstreeks met een vitale, heldere stroom of traagstromend met vele omwegen en obstakels. Een mens wil zichzelf zijn in een gezonde wereld. Ons lichaam geeft aan wat daarvoor nodig is.

De weg van vitaliteit en acute ziektes naar vertraging: de chronische en erfelijke ziekten over de generaties heen, worden door bijv. de natuurgeneeskundige Reckeweg en in de Biologika inzichtelijk beschreven. Er zijn vaste patronen waarlangs onze levenskracht wordt ingedamd en het zelfgenezende vermogen verzwakt raakt. De weg terug naar gezondheid wordt hiermee ook duidelijk.

Vrijwel alle ziektes zijn gelinkt aan chronische stress, zeggen Segerstrom en Miller. Stress is al wat jou belast: psychologische stress, werkstress, tijdsdruk, trauma die zich tijdens onze kindertijd in ons lichaam heeft vastgezet, stress van armoe of van een welvaartsleven, stress van onderdrukking en je afsluiten, van overprikkeling, zorgen, emoties, examens, maar ook van chemische stoffen uit voeding, milieu, medicatie, cosmetica etc. Wat stress is voor jou, is deels individueel maar ook deels collectief/algemeen.

Het behandelen van kinderen in plaats van onze eigen levens en de samenleving gezond te maken is ook luchtbed-zorg. Ook dan behandelen we lokaal (het kind) en niet het systeem (het gezin/de samenleving). Te vaak worden kinderen als het probleem gezien en behandeld. Dat is onrecht. Daarmee laten kinderen zich aanpassen aan een omgeving die ziek is terwijl zij voor ons de waarschuwingslampjes zijn.

Vanuit 25 jaar praktijk hebben we gezien dat een verandering bij ouders - op basis van het spiegelen van kinderen - verrassend genoeg ook de lichamelijke klachten van kinderen zeer positief beïnvloedt of laat verdwijnen (koorts, ontstekingen, allergie, eczeem, zindelijkheidsproblemen e.d.). Er is weinig ervaring in situaties met ernstige, chronische ziekten bij kinderen. Vooralsnog is er geen reden om aan te nemen dat het dan anders werkt. Wel is er reden om - verder dan de ouders - ook naar het milieu en de samenleving te kijken. In de natuur zijn niet zoveel jonge dieren zo ziek. Dat mag niet het nieuwe normaal worden.

Gezondheid is dus iets wezenlijk anders dan klachtenvrij zijn. Huisarts Machteld Huber heeft positieve gezondheid gedefinieerd. Ze onderscheidt zes dimensies waaraan je gezondheid kunt aflezen: de lichamelijke functies, mentale functies, kwaliteit van leven, de existentiële of spirituele dimensie, de sociaal-maatschappelijke dimensie en het dagelijks functioneren. Alle dimensies dragen bij aan het vermogen van mensen om met uitdagingen in het leven om te gaan en er zelf regie over te voeren. Het gaat om betekenisvol leven, veerkracht hebben, hier en nu leven. Het gaat om waarden, toegewijde acties, acceptatie, jij in relatie tot de context, niet samenvallen met je gedachten.

Onze gezondheid wordt dus versterkt door een gezonde leefwijze met goed voedsel, schoon drinkwater en voldoende beweging; een leven op de voor jou juiste plaats; een samenleving die dat mogelijk maakt, die kansen creëert voor alle mensen en waarin we op basis van respect en gelijkwaardigheid samenleven. Dragers van gezondheid zijn ook een schoon milieu (zie punt 15) en een nieuwe economie (zie punt 13). Gezondheid - inclusief klachten die ons de weg wijzen - is onze natuurlijke staat. Laten we ons lichaam vertrouwen en zorgdragen voor de diepere oorzaken. Zó maken we de gezondheidszorg weer betaalbaar. Nu rijzen die kosten de pan uit maar de winst is niet evenredig. We leven te vaak op goed geconserveerde wijze met veel chronische (welvaarts)klachten waar we niet werkelijk van genezen.

Maatschappelijke veranderingen zijn broodnodig als een gezonde basis voor het welzijn van mensen. De invloed van landbouw/veeteelt, natuur en de voedselkwaliteit, volksgezondheid, welzijn en sport, sociale zaken en werkgelegenheid, economie, industrie en klimaat, wetenschap, onderwijs, veiligheid, huisvesting en infrastructuur etc. heeft zijn weerslag op onze gezondheid.
Multidisciplinaire teams met een gepersonaliseerde aanpak die zowel preventie, de geestelijke gezondheidszorg, een holistische, natuurlijke behandeling en een reguliere aanpak mogelijk maken. 
Preventie: een gezonde levensstijl, levensvreugde, goede voeding, sport en beweging, ontspanning, meditatie, yoga, mindfulness, talentontwikkeling, omgaan met lastige emoties, sociale vaardigheden, het reduceren van ziekmakende factoren, stress en prikkels etc.
De geestelijke gezondheidszorg op traumaverwerking en therapie, zingeving, persoonlijke bewustwording, gezonde overtuigingen aannemen, emotionele blokkades opheffen, lichaamsgericht trauma’s opruimen, het afkicken van verslavingen, het begeleiden naar passend en zinvol werk op basis van iemands eigenheid en talenten etc.
De natuurlijke of holistische zorg voor de samenhang tussen verschillende klachten, voor kennis over de volgorde en fasen van genezing en de symptomen in relatie tot elkaar, voor de samenhang tussen lichaam en geest en een systemische aanpak: gespiegeld worden door onze lichamen en kinderen en samen klokkenluiders zijn voor de samenleving.
De reguliere gezondheidszorg bij acute levensbedreigende situaties, bij ongelukken, om te meten en diagnosticeren, voor reparatie van wat kapot is, om klachten te verlichten zodat er rust en ruimte ontstaat voor een diepgaandere aanpak van de oorzaken of om symptomen te beheersen die niet meer te genezen zijn.

Conclusie: Vertrouw op de signalen die kinderen en onze lichamen geven. Maak gezond wat ziekmakend is.

Het 123-perspectief in de gezondheidszorg: als jij goed in je lichaam zit en ernaar luistert, dan herken je kleinere signalen beter (moeheid, overprikkeling, stress) die je met simpele middelen kunt herstellen (1), zo blijf je gezond en vitaal en kun je beter bijdragen aan je omgeving (2), daardoor komen er minder medicijnen in het milieu, zijn er minder dure ingrepen nodig en houden we de zorg betaalbaar (3).